Phần lớn chúng ta đã từng gặp phải vấn đề chạy chậm, lag trên laptop sau một thời gian sử dụng. Tuy nhiên, không cần quá lo lắng bởi đã có nhiều cách để giải quyết vấn đề này và đưa máy trở lại tốc độ ban đầu.
Cùng với TOT, chúng ta sẽ tìm hiểu nguyên nhân của tình trạng này và các phương pháp khắc phục phù hợp.
Mục Lục
1. Nguyên nhân khiến laptop bị chậm, giật lag
Máy laptop chạy chậm thường có hai nguyên nhân chính: phần cứng và phần mềm.
Nếu nguyên nhân là phần cứng, chip và RAM của máy sẽ cần được điều chỉnh hoặc nâng cấp để khắc phục tình trạng này. Việc phân bổ tài nguyên phần cứng cho hệ điều hành Windows cũng là một giải pháp khác để sửa lỗi máy laptop chạy chậm.
Còn nếu nguyên nhân là phần mềm, bạn cần thực hiện những thao tác sửa lỗi trên máy tính. Để phân biệt liệu máy laptop chạy chậm có nguyên nhân từ phần mềm hay phần cứng, bạn cần kiểm tra tình trạng máy tính và các thông số kỹ thuật. Nếu trước đây máy chạy tốt, nhưng gần đây lại chậm hơn thì có thể nguyên nhân là do quá nhiều ứng dụng, phần mềm, hay file rác.
2. Cách khắc phục laptop bị chậm, lag
1. Thường xuyên quét virus
Khi sử dụng máy tính, chúng ta thường truy cập vào nhiều trang web khác nhau để lướt web, chat và gửi email. Tuy nhiên, đây cũng là nguyên nhân chính khiến máy tính dễ bị nhiễm spyware và malware. Việc loại bỏ các phần mềm độc hại này sẽ giúp tăng tốc độ máy tính đáng kể.
Vì vậy, bất kể bạn sử dụng laptop nào và với mục đích gì, bạn cũng nên cài đặt ít nhất một phần mềm diệt virus trong máy tính. Chúng không chỉ giúp khắc phục tình trạng máy tính chạy chậm bằng cách diệt virus mà còn bảo vệ máy tính khỏi các tổn hại khác.
Tuy nhiên, nhiều người có thói quen chỉ để phần mềm diệt virus chạy tự động mà không cập nhật phiên bản mới. Điều này khiến cho hiệu quả của phần mềm giảm sút. Vì vậy, hãy luôn cập nhật phiên bản mới nhất định kỳ để phần mềm hoạt động hiệu quả nhất. Nếu phần mềm diệt virus cũ không còn hiệu quả, bạn nên cân nhắc tải về một phần mềm mới hơn.
2. Xóa các file trong thùng rác
Khi sử dụng Internet, phần mềm hoặc giải nén file RAR/ZIP, hoặc thực hiện cài đặt phần mềm, các file tạm thời sẽ được tạo ra để tăng tốc độ xử lý. Tuy nhiên, các file này vẫn tồn tại trong thư mục tạm thời của Windows, và nếu không được xóa, chúng sẽ chiếm dung lượng lưu trữ và làm giảm tốc độ hoạt động của hệ thống.
Nhiều người nghĩ rằng việc xóa file chỉ đơn giản là bấm nút “Xóa”, nhưng thực tế, các file chỉ bị chuyển vào thùng rác. Để xóa toàn bộ các file trong thùng rác, bạn cần nhấp chuột phải vào biểu tượng “Thùng rác” và chọn “Empty Recycle bin”. Quá trình này sẽ xóa tất cả các file trong thùng rác và không thể phục hồi lại chúng.
TOT thường dùng phần mềm Cclean để dọn dẹp máy tính, laptop theo lịch trình cài đặt trước.
Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng sau khi xóa, bạn không thể khôi phục lại các file này, vì vậy hãy đảm bảo rằng bạn không cần sử dụng chúng nữa. Nếu muốn an toàn hơn, bạn có thể xóa các file thủ công một cách từng bước.
3. Tắt phần mềm chạy ẩn trong Window
Để giúp cho máy tính của bạn hoạt động mượt mà hơn, không chỉ cần có tính năng tiết kiệm pin hiệu quả, mà còn cần loại bỏ các phần mềm chạy ẩn trong Windows. Khi quá nhiều phần mềm cùng hoạt động ngầm với hệ thống, nó sẽ ngốn tài nguyên hệ thống và làm cho máy tính chạy chậm hơn.
Để khắc phục vấn đề này, hãy thực hiện hai bước sau đây:
Bước 1: Nhấn tổ hợp phím “Windows + R” để mở hộp thoại Run, sau đó gõ “msconfig”.
Bước 2: Chọn tab “Services” và tìm các ứng dụng không cần thiết hoặc bạn chưa từng sử dụng. Bỏ chọn những ứng dụng đó và nhấn “OK”. Sau khi hoàn thành, khởi động lại máy tính để thấy hiệu quả của việc loại bỏ phần mềm chạy ẩn này.
4. Chống phân mảnh ổ cứng
Phân mảnh ổ cứng là vấn đề gây ảnh hưởng đến hiệu năng và khiến laptop bị chậm, nhưng ít người biết về nó. Nói dễ hiểu thì đây là tình trạng dữ liệu nằm rải rác trên phần cứng, do thường xuyên tải, copy, di chuyển, test, cài đặt và gỡ bỏ phần mềm. Khi ổ cứng đầy, ảnh hưởng đến hoạt động của máy và có hai loại vấn đề thường gây ra vấn đề làm chậm máy, đó là ổ cứng bì đầy hoặc ổ cứng bị phân mảnh.
Phân mảnh ổ cứng là hiện tượng dữ liệu bị phân tán không theo thứ tự, làm giảm hiệu năng sử dụng và chống phân mảnh ổ cứng bằng cách sắp xếp dữ liệu trong các folder nhất định. Khi ổ cứng đầy, các chương trình cần tạo file tạm sẽ gây ra lỗi và file paging của Windows sẽ ngày càng lớn nhưng không còn chỗ để file phình ra nữa, làm cho chương trình báo lỗi hoặc không chạy được.
Để đảm bảo hệ thống không bị chậm hoặc lỗi, bạn nên dành khoảng 20-25% dung lượng trống trên cả hai phân vùng của ổ cứng. Nếu ổ cứng bỗng dưng đầy lên mà bạn không cài thêm bất kỳ chương trình nào, có thể hệ thống đã bị nhiễm virus.
Disk Defragmenter là tính năng mặc định của Windows giúp ngăn chặn phân mảnh ổ cứng. Bạn chỉ cần thực hiện các bước đơn giản sau để sử dụng nó:
- Click chuột phải vào ổ Windows (thường là ổ C) trong My Computer và chọn Properties.
- Chuyển sang thẻ Tools và click vào Optimize.
- Nhấn phần Analyze để phân tích tình trạng ổ cứng.
- Nhấn phần Optimize để bắt đầu quá trình chống phân mảnh ổ cứng.
5. Tăng tốc độ xử lý ổ cứng bằng cách nâng cấp SSD
Nâng cấp ổ cứng SSD sẽ giúp tăng tốc độ xử lý và làm cho máy tính hoạt động mượt mà hơn. Thay thế ổ cứng mới là một giải pháp tốt nếu laptop của bạn đã sử dụng trong một thời gian dài và trở nên chậm chạp. Tuy nhiên, đôi khi ngay cả máy tính mới mua cũng cần phải nâng cấp sang ổ cứng SSD cao cấp hơn. Điều này thường xảy ra khi bạn sử dụng những ứng dụng nặng như chơi game trực tuyến, làm đồ họa hay dựng phim mà ổ cứng hiện tại không đáp ứng được nhu cầu sử dụng.
6. Khắc phục lỗi Registry
Lỗi Registry là vấn đề phổ biến trên Windows và cần được khắc phục để bảo vệ máy tính và đảm bảo hoạt động mượt mà. Cách giải quyết lỗi này là sử dụng phần mềm chuyên dụng, và phương pháp phổ biến nhất là sử dụng ứng dụng CCleaner:
Bước 1: Mở CCleaner, chọn Registry và quét vấn đề để làm sạch máy tính.
Bước 2: Các file DLL và tập tin mở rộng bị lỗi sẽ được hiển thị và bạn nhấn vào “Fix selected issues” để sửa toàn bộ lỗi này và đảm bảo máy tính hoạt động suôn sẻ hơn.
7. Nâng cấp Ram giúp cho laptop chạy nhanh hơn
RAM là một trong những thành phần không thể thiếu của máy tính, nó có vai trò quan trọng trong việc tăng tốc độ và độ mượt của máy. RAM hay còn được gọi là Random Access Memory, là nơi chứa các tập tin của các chương trình đang chạy trên máy tính. Bởi vì truy cập các tập tin từ RAM nhanh hơn rất nhiều so với việc truy cập từ ổ đĩa cứng, vì vậy việc nâng cấp RAM có thể giúp cho máy tính của bạn chạy nhanh hơn.
Tuy nhiên, việc nâng cấp RAM là một quá trình phức tạp hơn so với việc nâng cấp ổ cứng. Nếu bộ nhớ RAM liên tục đạt mức trên 90%, bạn nên cân nhắc nâng cấp máy tính của mình. Để kiểm tra RAM trên laptop, bạn có thể sử dụng Task Manager để xem tình trạng CPU.
Tuy nhiên, việc nâng cấp RAM và số lượng RAM nào cần nâng cấp phụ thuộc vào khe cắm RAM của từng thiết bị. Do đó, để được tư vấn và hỗ trợ nâng cấp RAM, bạn nên tìm đến những chuyên gia hoặc thợ máy tính.
8. Tắt những ứng dụng khởi động cùng Windows
Để tăng tốc độ khởi động máy tính, bạn có thể tắt những ứng dụng không cần thiết khởi động cùng Windows. Quá trình khởi động nhiều ứng dụng đồng thời sẽ làm máy tính ngốn nhiều năng lượng và mất thời gian. Để tắt các ứng dụng này, bạn có thể làm theo 3 bước đơn giản sau đây (áp dụng cho Windows 10 trở lên):
Bước 1: Mở menu Start hoặc nhấn tổ hợp phím Windows + I để vào Settings
Bước 2: Chọn phần Apps
Bước 3: Vào phần Startup và tắt các ứng dụng mà bạn không muốn nó khởi động cùng windown
9. Giảm nhiệt độ laptop trong quá trình hoạt động
Khi sử dụng máy tính trong thời gian dài hoặc đang thực hiện các tác vụ nặng, máy tính sẽ trở nên nóng. Điều này có thể gây ra các vấn đề như giảm tốc độ hoạt động của máy tính và làm hao mòn tuổi thọ của thiết bị. Do đó, để bảo vệ máy tính và đảm bảo tốc độ hoạt động, bạn cần hạn chế việc làm cho máy tính nóng quá lâu trong quá trình sử dụng hàng ngày. Nếu cảm thấy máy tính đang nóng, bạn nên để nó nghỉ một chút trước khi tiếp tục sử dụng để tránh các vấn đề có thể xảy ra.
10. Vệ sinh máy tính định kỳ
Để đảm bảo máy tính hoạt động trơn tru, không chỉ cần “tổng vệ sinh” bên trong mà còn phải vệ sinh vỏ ngoài tương tự như bạn cần tắm rửa hàng ngày vậy. Trong những khe hở và lỗ cắm, bụi bẩn và dị vật có thể tích tụ và làm ảnh hưởng đến các linh kiện bên trong. Vì vậy, bạn nên thường xuyên vệ sinh laptop của mình từ A đến Z, tốt nhất là khoảng 3 tháng một lần.
Điều này là rất cần thiết để bảo trì và vệ sinh hệ thống máy tính định kỳ. Trong khi máy tính để bàn được bảo vệ bởi case máy để che chắn khỏi bụi và tác động của môi trường, các máy tính xách tay chỉ có một lớp vỏ nhựa hoặc kim loại tổng hợp để bảo vệ phần cứng bên trong. Bên cạnh đó, kích thước nhỏ gọn của laptop không thể đảm bảo hệ thống vệ sinh và tản nhiệt như các máy tính để bàn. Máy tính xách tay có thể trở nên chậm chạp khi sử dụng do các vấn đề như:
- Quạt tản nhiệt và keo tản nhiệt không hoạt động hiệu quả.
- Bụi bẩn tích tụ trong khung máy, không cho phép máy thoát được nhiệt.
- Quạt tản nhiệt bị kẹt hoặc bị bít, khiến quạt không thể thổi gió làm mát máy tính xách tay.
Làm gì khi đã thử hết cách nhưng laptop vẫn bị chậm
Khi bạn đã thử hết các cách vệ sinh, tối ưu hóa và cập nhật phần mềm nhưng laptop vẫn chậm, thì có hai phương án để giải quyết vấn đề này.
Phương án thứ nhất là cài lại hệ điều hành (Windows) cho laptop. Tuy nhiên, trước khi thực hiện việc này, bạn cần sao lưu dữ liệu quan trọng trên máy tính để tránh mất mát dữ liệu. Sau đó, bạn có thể tải bộ cài đặt Windows từ trang chủ Microsoft và tiến hành cài đặt lại hệ điều hành cho laptop của mình. Sau khi cài đặt xong, hãy cài đặt lại các phần mềm cần thiết để đảm bảo laptop hoạt động trơn tru và hiệu quả hơn.
Phương án thứ hai là đưa laptop đến trung tâm sửa chữa để được kiểm tra và xử lý sự cố. Có thể laptop của bạn bị hư hỏng hoặc lỗi phần cứng, mà chỉ có các kỹ thuật viên chuyên nghiệp mới có thể khắc phục được. Hãy đảm bảo chọn một trung tâm sửa chữa uy tín và đáng tin cậy để tránh rủi ro.
Tổng kết
Vậy là chúng ta đã đến hồi kết của bài viết về tại sao laptop lại bị chậm và cách khắc phục. Hy vọng rằng những thông tin mà TOT cung cấp đã giúp ích cho bạn trong việc tối ưu hóa hiệu suất máy tính của mình. Nếu bạn vẫn đang bị rối tinh rối mù trong việc khắc phục sự chậm trễ của laptop, đừng quá lo lắng. Bạn có thể cài lại hệ điều hành hoặc đưa máy tính đến trung tâm sửa chữa để được giúp đỡ. Và đừng quên, định kỳ vệ sinh và bảo trì máy tính của mình để giữ cho nó luôn hoạt động tốt nhé.
